Sự phát triển của hệ điều hành máy tính

Tóm tắt lịch sử phát triển hệ điều hành máy tính từ Unix tới Android
(sưu tầm từ Genk: http://genk.vn/may-tinh/luoc-su-he-dieu-hanh-tu-dos-toi-android-20140217171916597.chn)

Tất cả các hệ điều hành hiện đang dùng đều được phát triển từ hai kiến trúc của Unix và Windows
NT.

• Windows Phone 8 và các phiên bản Windows dành cho máy vi tính từ sau Windows XP đều sử dụng công nghệ Windows NT. Windows XP lẫn Windows Server 2003 đều sử dụng lõi Windows NT 5.2, trong khi Windows Vista, Windows 7, Windows 8 và 8.1 đều được đánh mã hiệu NT 6.x.

• Còn lại từ iOS, Android, Chrome OS cho tới Mac OS X và các phiên bản Linux đều là các nhánh của Unix.

1. Lịch sử của Unix

Unix là hệ điều hành được tạo ra từ phòng nghiên cứu Bell Labs (do Ken Thompson và Dennis Ritchie lãnh đạo) của AT&T vào khoảng cuối thập niên 1960.

"Triết lý Unix":

• Hãy tạo ra nhiều thành phần (module) có khả năng làm một tác vụ– 
• và hãy thực hiện tác vụ này tốt hết mức có thể.

Tính năng pipe của hệ thống Linux có thể kết hợp nhiều tiện ích nhỏ để thực hiện các tác vụ phức tạp thông qua dấu | (xược dọc). Các ứng dụng có giao diện đồ họa trên Linux thường chỉ là gọi tới tiện ích nhỏ chạy nền để làm các tác vụ phức tạp hơn. Lập trình shell để kết hợp nhiều công cụ của hệ thống làm các tác vụ phức tạp hơn.

Ken Thompson (trái) và Dennis Ritchie  được tổng thống trao tặng Huân chương Công nghệ vào năm 1999.

Unix cũng chỉ sử dụng một hệ thống tập tin duy nhất, do đó "tất cả mọi thứ đều là một file trên Linux", từ những thiết bị phần cứng cho tới các file đặc biệt vốn được dùng để lưu trữ thông tin về toàn bộ hệ thống (ổ cứng cũng là một file và tất cả các file đều là một phần của một hệ thống tập tin duy nhất).

Các hệ điều hành kế thừa kiến trúc từ Unix được chia thành 2 nhánh

BSD (Berkeley Software Distribution)


Đây là hệ điều hành mã nguồn mở được Đại học California (Berkeley, Mỹ), phát triển vào cuối thập niên 1970. Ngày nay BSD có các phiên bản FreeBSD, NetBSD và OpenBSD.

NeXTStep của NeXT (công ty do Steve Jobs thành lập vào năm 1985) cũng được xây dựng dựa trên BSD. Đây là tiền thân của hệ điều hành Mac OS X. Hệ điều hành iOS cũng được xây dựng dựa trên Mac OS X.

Hệ điều hành NeXTStep

Linux

Năm 1983, do các áp đặt của AT&T đối với bản quyền hệ điều hành Unix chặt trẽ hơn hơn, khó để áp dụng vào các ứng dụng miễn phí. Năm 1991, Linus Torvalds xây dựng bộ kernel Linux đầu tiên, dựa trên kiến trúc của Unix. Kernel Linux được kết hợp với các phần khác (giao diện đồ họa, các ứng dụng, shell chạy dòng lệnh…) để tạo ra một hệ điều hành hoàn chỉnh là GNU/Linux, vốn thường chỉ được gọi là "Linux".

Các đơn vị phát hành (Linux Distribution) lại tạo ra các phiên bản GNU/Linux khác nhau: Mỗi  phiên bản Linux sẽ có một kho ứng dụng riêng, và một số tính năng riêng.

Ví dụ, Ubuntu và Mint có giao diện đồ họa khá hoàn chỉnh để nhắm vào người tiêu dùng, trong khi các doanh nghiệp sẽ sử dụng các phiên bản Linux ổn định, an toàn hơn như Red Hat Enterprise hoặc Debian.

Một số phiên bản Linux như Fedora lại mang trong mình triết lý riêng: Không sử dụng phần mềm mã nguồn đóng. Hệ điều hành phổ biến nhất hiện nay trên điện thoại là Android cũng được phát triển dựa trên Linux.

2. Lịch sử của Windows

Với sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của máy vi tính cá nhân IBM vào năm 1981, hệ điều hành DOS được ra đời và phát triển mạnh. Phiên bản DOS của Microsoft (MS-DOS) là phiên bản thành công hơn cả, góp phần trực tiếp tạo ra cơn bão máy vi tính cá nhân trong suốt 3 thập niên 80, 90 và 2000.

Cho đến tận Windows ME (Me Edition), Windows vẫn được xây dựng trên nền MS-DOS (các phiên bản đầu tiên như Windows 3.1 thậm chí còn yêu cầu phải có bản quyền MS-DOS để chạy)

Năm 1995, Windows 95 với giao diện người dùng khá hoàn chỉnh ra đời, Windows 95 vẫn chạy trên kernel của MS-DOS, song không đòi hỏi người dùng phải có bản quyền DOS.

Cả Windows 95, 98 và Windows ME đều tiếp tục sử dụng kernel DOS, nhưng bắt đầu từ Windows XP, Microsoft đã chuyển sang sử dụng một bộ lõi mới.

Windows 2000: một trong số các phiên bản đầu tiên của Windows NT.

Windows NT là viết tắt của "Windows New Technology" (Windows Công nghệ mới). Windows NT vẫn tiếp tục giữ lại một số đặc tính của nền DOS, ví dụ như sử dụng chữ cái để ký hiệu ổ đĩa, sử dụng dấu \ để ký hiệu đường dẫn… Lý do là Microsoft cần tăng tính tương thích ngược (backward compability) với các phiên bản cũ.

Từ Windows XP tới Windows 8.1 hiện nay, vấn đề tương thích ứng dụng giữa các phiên bản Windows đã được cải thiện rất nhiều do các phiên bản Windows mới đều sử dụng lõi NT.

Tất cả các hệ điều hành mới của Microsoft đều sử dụng lõi Windows NT: từ Windows 7, Windows 8, Windows RT, Windows Phone 8, Windows Server cho tới hệ điều hành của Xbox One. (Windows Phone 7 sử dụng lõi hoàn toàn khác biệt (Windows CE), và do đó không tương thích với Windows Phone 8)